Ανάγκη για διαφάνεια στις τιμές των φαρμάκων και επιχειρηματική προβλεψιμότητα
Μια δίκαιη φαρμακευτική πολιτική θα πρέπει να είναι προϊόν κοινωνικού διαλόγου, θα πρέπει να έχουν διαμορφωθεί θεσμοί τέτοιου διαλόγου οι οποίοι να εγγυώνται ότι η λήψη αποφάσεων από τις αρχές, παίρνει υπόψιν της και τις απόψεις των άλλων εταίρων.
Τέτοιος θεσμός υπάρχει και λειτουργεί. Είναι η γνωστή σε όλους Επιτροπή Παρακολούθησης της Φαρμακευτικής Δαπάνης, Ανάπτυξης και Επεξεργασίας των Θεραπευτικών Πρωτοκόλλων, Δημιουργίας μητρώων ασθενών, η διυπουργική επιτροπή των υπουργείων Οικονομίας και Ανάπτυξης για την ενίσχυση της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας, και επιπλέον, η πρόσφατη μεταρρύθμιση για την τιμολόγηση των φαρμάκων υπήρξε και ένας συνεχής διάλογος με τους φορείς.
Τα παραπάνω τόνισε χθες ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας Γιώργος Γιαννόπουλος, στο πλαίσιο του συνεδρίου “The Future of Healthcare in Greece”, κατά τη διάρκεια συζήτησης με θέμα“Τιμολόγηση Φαρμάκων: Τα πολλά πρόσωπα του δικαίου”.
Ο κ. Γιαννόπουλος είπε ότι το ζήτημα της πολιτικής φαρμάκου δεν εξαντλείται στον τομέα της τιμολόγησης, αλλά επεκτείνεται και στην αποζημίωση, αξιολόγηση, τους κανόνες συνταγογράφησης και την πολιτική επιστροφών.
Σε συνθήκες δημοσιονομικών περιορισμών, αλλά και σε εποχές όπου η άνοδος της φαρμακευτικής δαπάνης αποτελεί διεθνώς πρόκληση για όλα συστήματα υγείας, το πρωταρχικό στοιχείο για την Ελλάδα θα πρέπει να είναι η τεκμηριωμένη εκτίμηση για το αναγκαίο ύψους του κλειστού προϋπολογισμού για το φάρμακο.
Αποτελεί κοινό τόπο ότι ο υπάρχον προϋπολογισμός χρειάζεται αναθεώρηση αρχής γενομένης από το 2020 κι αν είναι δυνατόν και από το 2019, όπως έγινε δηλαδή για το νοσοκομειακό φάρμακο να γίνει και για το φάρμακο της κοινότητας.
Έτσι, ο κ. Γιαννόπουλος διερωτήθηκε πόσο είναι εφικτό να ασκηθούν δίκαιες πολιτικές για την κάθε πλευρά, σε ένα εξαρχής άδικο πλαίσιο που καθορίζει την πολιτική, για να απαντήσει ότι ίσως οι ισορροπημένες πολιτικές να είναι το πιο δίκαιο.
Ανέφερε ακόμη ότι το προϊσχύον πλαίσιο παρήγαγε στρεβλώσεις που επιχειρείται να αντιμετωπιστούν με τις πρόσφατες αλλαγές της 9 Μαρτίου.
Από την πλευρά των ασθενών, υπάρχει ανελαστική ζήτηση και κάθε ασθενής θέλει να έχει πρόσβαση στο πιο αποτελεσματικό φάρμακο για τη νόσο του και την όσο το δυνατόν μικρότερη επιβάρυνση.
Όμως αυτό δεν συμβαίνει για όλους. Κοντά στο 11% δεν λαμβάνει τις αναγκαίες υπηρεσίες υγείας συμπεριλαμβανομένου και του φαρμάκου , λόγω κόστους.
Από την πλευρά της βιομηχανίας υπάρχει η απόλυτα θεμιτή επιδίωξη για βιωσιμότητα και κερδοφορία, προκειμένου να διαμορφώνει επένδυση στην καινοτομία. Το ίδιο ισχύει και για τα φαρμακεία και τις φαρμακαποθήκες όσον αφορά τη βιωσιμότητα.
Με το νέο νόμο επιχειρείται να διορθωθούν οι στρεβλώσεις αυτές.
Στο σημείο αυτό επανέλαβε τις νέες ρυθμίσεις που θεσμοθετήθηκαν, καταλήγοντας στην καθιέρωση του τελικού κόστους των μειώσεων σε κόστος ημερήσιας θεραπείας τα 0,20 ευρώ.
Σημείωσε ότι από την αλλαγή της τιμολόγησης θα προκύψει μεσοσταθμικά αύξηση 1-1,4% καθώς επίσης και υποχρεωτικά ίδια τιμή για τα ίδια γενόσημα, στρέβλωση που επηρέαζε τον αλγόριθμο της αποζημίωσης.
Κατέληξε λέγοντας πως υπάρχουν δυο ακόμα θέματα τιμολόγησης, που αφορούν το πρώτο την ορθολογική διαχείριση του κόστους των προηγμένων θεραπειών, χωρίς να εμποδίζεται πρόσβαση των ασθενών σε υποσχόμενες θεραπείες και το δεύτερο, η ανάγκη διαφάνειας (που σχετίζεται με τη δικαιοσύνη) στον τρόπο με τον οποίο οι φαρμακευτικές ζητούν τιμή για τα καινοτόμα φάρμακα. Στο σημείο αυτό επεσήμανε ότι είναι αμφίβολο πόσο η θεσμική παρέμβαση που απαιτείται, μπορεί να λυθεί στο πλαίσιο μιας μόνο χώρας ή απαιτείται κοινή πολιτική ομάδων χωρών.
Ο ΕΟΦ
Από την πλευρά του, ο αντιπρόεδρος του ΕΟΦ Ηλίας Γιαννόγλου, χαρακτήρισε δίκαιο την καθολική πρόσβαση των πολιτών σε όλα τα φάρμακα που κυκλοφορούν, καθώς και την ύπαρξη κέρδους για τη φαρμακοβιομηχανία, θέτοντας θέμα ισορροπίας ανάμεσα στα δύο.
Μιλώντας για την πορεία της διαπραγμάτευσης για τις ακριβές θεραπείες, είπε ότι ήδη έχουν τελειώσει διαπραγματεύσεις για 10 φάρμακα και αναμένεται η υπογραφή του υπουργού, ενώ ανακοίνωσε ότι σήμερα ξεκινά η διαπραγμάτευση για την ηπατίτιδα c. Υπενθύμισε ότι η μέχρι στιγμής εξοικονόμηση από τις προηγούμενες διαπραγματεύσεις για την ηπατίτιδα εξοικονόμησαν 90 εκ. ευρώ περίπου, που διαφορετικά θα είχαν προστεθεί κι αυτά στο clawback.
Υπογραμμίζοντας ότι όλοι πρέπει να βάλουν νερό στο κρασί τους, διερωτήθηκε ποιό κράτος μπορεί να πληρώσει θεραπεία 370.000 ανά ασθενή, αναφερόμενος στην πρόσφατη τιμολόγηση της πρώτης CAR -T θεραπείας στη χώρα μας. Για να προσθέσει ότι το 2005 στις ΗΠΑ, θεραπεία ογκολογικού ασθενή έφτανε τις 10.000 δολ. και 10 χρόνια αργότερα εκτινάχθηκε στις 120.000 δολ.
Και μιλώντας για αναθεώρηση του κλειστού προϋπολογισμού για φάρμακα κοινότητας, είπε ότι κατά μέγιστο το πλαφόν του 1,945 δισ. ευρώ ενδεχομένως να γίνει 2,1 δισ. ευρώ στην καλύτερη περίπτωση.
Θέτοντας θέμα διαφάνειας, διερωτήθηκε πόσο δίκαιο είναι η ίδια θεραπεία να κοστίζει στην Ελλάδα 200.000 ευρώ, στην Κύπρο 800.000 ευρώ και στην Ιταλία 50.000 ευρώ.
Σε ότι αφορά το ρυθμό των διαπραγματεύσεων, παρατήρησε ότι μια εταιρία βρισκόταν σε διαπραγμάτευση με τη Νορβηγική κυβέρνηση επί 2,5 χρόνια για ένα φάρμακο και επισήμανε ότι στην Ισπανία και την Ιταλία, υπάρχουν τρία επίπεδα διαπραγμάτευσης με την κυβέρνηση και τις τοπικές αρχές, όταν εμείς βρισκόμαστε ακόμα στα πρώτα βήματα.
Καταλήγοντας υπογράμμισε ότι στο πλαίσιο της καθολικής κάλυψης και οι ανασφάλιστοι έχουν δικαίωμα, καθώς αυτοί επλήγησαν από την κρίση περισσότερο και αυτό θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα.
Η ΠΕΦ
Εκ μέρους της ΠΕΦ, ο εντεταλμένος σύμβουλος Βασίλης Πενταφράγκας, υπό το πρίσμα της παραγωγικής βιομηχανίας της χώρας σημείωσε πως για την έξοδο της χώρας από τον φαύλο κύκλο της μιζέριας, η μόνη διέξοδος είναι η ανάπτυξη μέσω επενδύσεων, για να υπογραμμίσει ότι επενδύσεις στην υγεία και το φάρμακο μπορούν να φέρουν ανάπτυξη.
Συμφωνώντας με τον κ. Γιαννόγλου περί δικαίου στην πρόσβαση των ανασφαλίστων σε όλα τα κυκλοφορούντα φάρμακα, παρατήρησε ότι από το 2009, πάνω από 130 δραστικές ουσίες δεν υπάρχουν στον κατάλογο της τιμολόγησης και οι περισσότερες έφυγαν για οικονομικούς λόγους. Και υποκαταστάθηκαν με άλλα, ακριβότερα.
Σημείωσε ότι με το τρίτο μνημόνιο, έφυγε και το όριο ασφαλείας και αν γινόταν ακόμη μια ανατιμολόγηση με το προηγούμενο πλαίσιο, θα υπήρχαν σοβαρές ελλείψεις τόσο σε καινοτόμα όσο και σε παλαιά και καταξιωμένα φάρμακα.
Ξεκαθάρισε δε, ότι οι νέες ρυθμίσεις, δεν αποτελούσαν προτάσεις της ΠΕΦ. Οι προτάσεις της ΠΕΦέχουν κατατεθεί στην κοινοβουλευτική ομάδα για το φάρμακο από τον περασμένο Σεπτέμβριο και προτείνουν την αποσύνδεση της τιμολόγησης των γενοσήμων από τα εκτός πατέντας φάρμακα αναφοράς. Και αυτό, γιατί οι τιμές των off patent καθορίζονται από τον ανταγωνισμό, και παίρνουν τιμές γενοσήμων, δηλαδή τιμές αποζημίωσης των ασφαλιστικών συστημάτων των χωρών όπου κυκλοφορούν.
Και διερωτήθηκε πόσο δίκαιο είναι τα γενόσημα στη χώρα μας να παίρνουν το 65% της παραπάνω τιμής και επιπλέον να τους επιβάλλεται rebate και clawback, τη στιγμή που τα γενόσημα χρησιμοποιούνται για την δημιουργία εξοικονομήσεων στο σύστημα υγείας.
Πρόσθεσε ότι ήδη, μια σειρά προϊόντα είναι οικονομικά ασύμφορα και υποκαθίστανται με νεώτερα και ακριβότερα. Οι ασθενείς ποιά επιλογή έχουν. Την επιλογή που τους δίνει ο γιατρός. Και στη συνέχεια στο φαρμακείο την επιλογή που τους δίνει ο φαρμακοποιός.
Πόσο δίκαιο είναι να ορίζεις την αποζημίωση της αλυσίδας διανομής ώστε να υπάρχει κίνητρο να προωθούνται τα ακριβότερα προϊόντα κα να λέμε ότι θέλουμε να κάνουμε εξοικονομήσεις; Το δίκαιο ή το άδικο έχει πολλές πλευρές ανάλογα από ποια γωνία το κοιτάς.
Και κατέληξε λέγοντας: “Το δίκαιο είναι στην κατάσταση που βρίσκεται η χώρα, να σταματήσουν οι καταστροφικές δαπάνες στα νοικοκυριά και να βρεθεί ένα εξισορροπημένο πλαίσιο τιμολόγησης και αποζημίωσης που δεν θα “κόβει” το αύριο. Σε όλους. Και το δίκαιο είναι, να παραμείνουν τα οικονομικά προϊόντα στα ράφια των φαρμακείων και να έχουν κίνητρα και οι φαρμακοποιοί και οι γιατροί και οι ασθενείς να προωθούν τις οικονομικότερες θεραπείες, γιατί απ΄ το φαύλο κύκλο που βρισκόμαστε, δεν πρόκειται ποτέ να βγούμε.
Αναφερόμενος στην ανάγκη για αύξηση του κλειστού προϋπολογισμού, πρότεινε την συμφωνία των κοινωνικών εταίρων στις πραγματικές ανάγκες για προσδιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης με κατηγορίες φαρμάκων που δεν επιδέχονται προκλητή ζήτηση όπως η πρόληψη με τα εμβόλια και τα παράγωγα αίματος στα νοσοκομεία και να διεκδικήσουν έναντι των δανειστών που ασκούν επιτήρηση, από κοινού κυβέρνηση και κοινωνικοί εταίροι, αύξηση του προϋπολογισμού, δεδομένου ότι η Ευρώπη δεν έχει χάσει το κοινωνικό της πρόσωπο. Παράλληλα πρότεινε την παροχή κινήτρων σε όλους, γιατρούς, φαρμακοποιούς, ασθενείς, για τη χρήση οικονομικότερων θεραπειών. Τέλος πρότεινε να σταματήσει η συζήτηση για την ποιότητα και αποτελεσματικότητα των φαρμάκων και την καθιέρωση συμφωνιών μείωσης τιμής με αύξηση του όγκου.
Ο ΣΦΕΕ
Εκ μέρους του ΣΦΕΕ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ολύμπιος Παπαδημητρίου, απαντώντας σε σχετική επισήμανση του αντιπροέδρου του ΕΟΦ, δήλωσε ότι προφανώς και η φαρμακοβιομηχανία δεν μπορούσε να ορίσει τους προϋπολογισμούς που όριζαν οι δανειστές, διότι αν ήταν έτσι “θα το κάναμε”, δήλωσε χαρακτηριστικά. Και πρόσθεσε απαντώντας στην αύξηση των ογκολογικών θεραπειών στις ΗΠΑ σε μια δεκαετία, ότι θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι θεραπευτικές εκβάσεις αναμέναμε για τους ογκολογικούς ασθενείς το 2005 και τι το 2015 κι αν κρίνουμε ότι είναι ίδιες, τότε πράγματι υπάρχει ένας απίστευτος πληθωρισμός και μια κερδοσκοπία”.
Για το νέο σύστημα τιμολόγησης, είπε ότι περιλαμβάνει κάποιες προτάσεις τόσο του ΣΦΕΕ, όσο και της ΠΕΦ, όμως δεν έχουν υιοθετηθεί σε όλη τους την έκταση. Είναι πιο απλό, πιο διαφανές και μειώνει στρεβλώσεις που υπάρχουν εδώ και χρόνια, διότι διαφορετικά δεν θα έβγαζε ο ΕΟΦτελευταία, απαγόρευση εξαγωγών για περίπου 100 σκευάσματα. Προφανώς δεν θα μηδενιστούν οι ελλείψεις, αλλά οδηγούμαστε σε καλύτερη κατεύθυνση.
Εκεί που τα πράγματα είναι πιο σύνθετα και δεν φαίνονται προοπτικές εξομάλυνσης είναι το κομμάτι της αποζημίωσης, εκεί είναι το θέμα αν υπάρχει δικαιοσύνη και τι μπορούμε να κάνουμε. Έχουμε ένα σύστημα που θέλει να αποζημιώνει τα πάντα στην τιμή που τιμολογεί. Κάτι που θα το θέλαμε όλοι, από την άλλη πλευρά όμως είναι αυτό εφικτό; Και αντί να προσπαθεί το σύστημα να αποζημιώσει τα φάρμακα μεγαλύτερης θεραπευτικής αξίας, ουσιαστικά αξιολογεί την αποζημίωση των φαρμάκων, με βάσει την τιμή του κάθε φαρμάκου. Αν είναι φθηνό έχει μικρότερο κόστος για τον ασθενή, να είναι ακριβότερο μεγαλύτερο, χωρίς να αξιολογεί τίποτε άλλο.
Η δε ύπαρξη κλειστού προϋπολογισμού, από την αρχική ανάγκη να υπάρχει ένα δίχτυ ασφαλείας, έχει αναχθεί σε εργαλείο άσκησης κοινωνικής πολιτικής, αλλάζουμε συμμετοχές, ασφαλιστικές τιμές, κινήσεις που πιθανόν πρέπει να γίνουν. Αν όμως δεν υπήρχε ο κλειστός προϋπολογισμός, πώς θα γινόταν; Θα γινόταν;.
Η τιμολόγηση θα γίνει πιο απλή και διαφανείς και θα μειωθούν οι στρεβλώσεις σε σχέση με το παρελθόν. Δεν παύει όμως η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη να είναι ανεπαρκής, και οι νέες θεραπείες χωρίς αναπροσαρμογές δεν μπορούν να ενταχθούν στο σύστημα. Και διερωτήθηκε από τα 5 δισ. των προηγουμένων ετών, αν είναι λογικό να προβλέπεται δημόσια δαπάνη 1,945 δισ. ευρώ για 4η συνεχή χρονιά, ενώ θέλουμε να ωφεληθούν οι ασθενείς από τις καινοτόμες θεραπείες. Ανέφερε ότι παρατηρείται υπέρβαση δαπάνης για το α’ δίμηνο πάνω από 10% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό, και εξέφρασε το φόβο μην είναι η υπέρβαση μεγαλύτερη.
Έκανε λόγο για ανάγκη επιτάχυνσης των διαρθρωτικών μέτρων, λέγοντας πως πρέπει να δούμε πώς αποζημιώνεται και πώς συνταγογραφείται ότι αποζημιώνεται. Παραδέχθηκε ότι με τα θεραπευτικά πρωτόκολλα έχουν γίνει κινήσεις, όμως η ταχύτητα απόδοσής τους είναι χαμηλή. “Πρέπει να πετύχουμε αποτελέσματα πιο γρήγορα”, είπε καταλήγοντας “γιατί πηγαίνουμε στα βράχια και δοκιμάζουμε τις αντοχές μας που δεν είναι ίδιες, μεταξύ των εταιριών. Θα είναι θλιβερό να βλέπουμε να σκάνε διάφορες υποθέσεις”.
Τέλος, υπογράμμισε την ανάγκη για προβλεψιμότητα της αγοράς από τις επιχειρήσεις, επιτάχυνση εφαρμογής των διαρθρωτικών μέτρων που έχουν ληφθεί και περαιτέρω έλεγχο της συνταγογράφησης για τις καινοτόμες θεραπείες για τις οποίες χρειάζεται πρόσθετη χρηματοδότηση.
Πηγή : healthmag.gr